Geïnspireerd door de enthousiaste reacties op mijn artikel ‘Hoe lees je een ingrediëntenlijst?’, wil ik jullie vandaag wat meer vertellen over hetb begrijpen van eten in het algemeen. Wat je eet, heeft immers een grote invloed op zowel je uiterlijk, zoals de conditie van je huid of haar, als je innerlijk zoals je humeur en je gevoelens. Wil je meer achtergrondinformatie over de producten die je eet, lees dan verder!
Het eten dat wij eten, wordt opgedeeld in vier categoriën. Je eet iets met koolhydraten, eiwitten, vetten of vitamines/ mineralen. Eén product kan tot meerdere categorieeën behoren, een aardappel is bijvoorbeeld koolhydraatrijk, maar bevat ook vitamine C.
Koolhydraten
Worden de laatste jaren gezien als een dikmaker. Pasta, aardappelen, noten: hallooooo koolhydraten! Koolhydraten zitten in alle producten die suiker of zetmeel bevatten. Deze stoffen wordt tijdens de vertering omgezet in glucose (suiker) en glucose is de meest prominente bron van energie voor het menselijk lichaam. Koolhydraten zijn dus noodzakelijk om je energiek en opgewekt te voelen. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen snelle koolhydraten en langzame koolhydraten. Snelle koolhydraten (witte pasta, een plak cake, vruchtensap) gaan snel door je lichaam heen en worden daardoor bijna direct omgezet in energie. Je krijgt er een zogenaamde suikerpiek van waardoor je even heel veel energie hebt, maar daarna neemt het snel weer af en krijg je weer zin in iets zoets (suikers!). Langzame koolhydraten (handfruit, zilvervliesrijst, bonen) kosten wat meer tijd om te worden verwerkt en daardoor duurt het ook langer voordat je er energie van krijgt. Het voordeel is dat je suikerniveau langzaam stijgt en ook weer daalt, waardoor je niet gelijk na de maaltijd naar een reep chocolade reikt.
Proteïne/ eiwitten
Als je je in kringen beweegt waar flink wordt gesport, dan heb je vast weleens iemand horen praten over het belang van proteïne na een bezoek aan de sportschool. Proteïne wordt ook wel eiwit genoemd. Eiwitten zijn nodig voor de opbouw en onderhoud van spieren, organen, je zenuwstelsel, hormonen, enzymen en bloed. Elke cel in je lichaam bevat eiwitten, een volwassene bestaat zelfs gemiddeld uit 12 kilo eiwit! Dat geeft wel aan hoe belangrijk eiwitten zijn. En het mooie van de natuur is vaak dat hetgene wat we het meeste nodig hebben in ons lichaam, gemakkelijk voor het grijpen ligt. Er zijn plantaardige en dierlijke eiwitten. Plantaardige eiwitten vind je onder andere in brood, graanproducten, peulvruchten, noten en paddestoelen. Dierlijke eiwitten zitten alle dierlijke producten, dus vlees, melk, kaas en eieren. Het is dus heel gemakkelijk om aan je eiwitten te komen. Eiwitten bestaan uit ketens van aminozuren. Er bestaan 22 aminozuren, daarvan kunnen we er 13 zelf maken. De andere 9 moeten we dus verkrijgen via onze voeding.
Bron foto: Voedzaam en Snel
Vetten
Net als koolhydraten, staan vetten in het strafhoekje. Vetten worden al jaren gezien als dé oorzaak van het groeiende groep mensen met overgewicht. Gelukkig wordt er, in vergelijking met een aantal jaar geleden, steeds duidelijker onderscheid gemaakt tussen goede vetten en slechte vetten. Vetten zijn een bron van energie, diverse vitamines en essentiële vetzuren. Vetten verhogen het goede cholesterolgehalte en beschermen je tegen hart- en vaatziekten. Ook is een kleine hoeveelheid vet goed voor je huid en je haar. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen onverzadigd en verzadigd vet. Het vet in voedingsmiddelen bevat altijd een beetje van beide. Verzadigd vet wordt gezien als ‘slechte vetten’, doordat het het cholesterolgehalte in het bloed verhoogt en daarmee de kans op hart- en vaatziekten vergroot. Onverzadigd vet is juist goed vet. Vet vind je in tal van plantaardige en dierlijke voedingsmiddelen, zoals vlees, melk en pindakaas. In dierlijk vet zitten meer verzadigde vetten. Vervolgens wordt er weer een onderscheid gemaakt tussen enkelvoudige en meervoudige vetten. Dit hangt af van de structuur van het vet. Je hoeft daar overigens niet te veel over na te denken, want onverzadigd vet is onafhankelijk van het aantal verbindingen goed vet.
Vitamines/ mineralen
Vitamines en mineralen behoren tot een andere soort voedingsstoffen als hierboven. Ze worden ook wel microvoedingsstoffen genoemd, in tegenstelling tot de macrovoedingsstoffen waar koolhydraten, eiwitten en vetten bij horen. Vitamines en mineralen leveren niet direct energie op, maar ze helpen om de energie uit de macrovoedingstoffen vrij te maken én om de aminozuren uit de eiwitten te onttrekken. Ook voeren ze diverse kleine taakjes uit in processen in het lichaam. Er zijn tientallen soorten vitamines en mineralen, bijvoorbeeld ijzer en calcium. Het is gemakkelijker om een tekort aan vitaminen en mineralen te krijgen, dan een tekort aan macrovoedingstoffen. Vermoed je dat je ergens een tekort aan hebt? Dan kan een bloedtest hier antwoord op geven.
Onze kookboeken
